Jaką formę opodatkowania wybrać?

Jaką formę opodatkowania wybrać?

Niewielu przedsiębiorców zdaje sobie sprawę, jakie konsekwencje pociąga za sobą wybór formy opodatkowania. Należy wziąć pod uwagę szereg czynników, w tym zakres i przedmiot prowadzonej działalności, wielkość zatrudnienia, oczekiwane przychody i planowane koszty oraz ewentualne korzyści wynikające z przysługujących odliczeń (Internet, dzieci, kontynuację ulg mieszkaniowych).

Przedsiębiorca ma do wyboru:
·         kartę podatkową;
·         ryczałt ewidencjonowany;
 ·         księgi rachunkowe;
·         podatek dochodowy od osób fizycznych

  
 W tym poście spróbuję podać zalety i wady każdej tutaj przedstawionej formy rozliczenia.

Karta Podatkowa

Opodatkowanie w formie zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej uregulowane zostało w Ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne Dz. U. z 1998r. nr 144, poz. 930 z późn. zm.

Podatek w formie karty podatkowej mogą płacić podatnicy prowadzący działalność:

1.     usługową lub wytwórczą, określoną w części I tabeli stanowiącej załącznik nr 3 do ustawy w zakresie wymienionym w załączniku nr 4 do ustawy – przy zatrudnieniu nieprzekraczającym stanu określonego w tabeli,

2.     usługową w zakresie handlu detalicznego żywnością, napojami, wyrobami tytoniowymi oraz kwiatami, z wyłączeniem napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,

3.     usługową w zakresie handlu detalicznego artykułami nieżywnościowymi, z wyjątkiem handlu paliwami silnikowymi, środkami transportu samochodowego, częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych, ciągnikami rolniczymi i motocyklami oraz z wyjątkiem handlu artykułami nieżywnościowymi objętego koncesjonowaniem,

4.     gastronomiczną – jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,

5.     w zakresie usług transportowych wykonywanych przy użyciu jednego pojazdu,

6.     w zakresie usług rozrywkowych,

7.     w zakresie sprzedaży posiłków domowych w mieszkaniach, jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,

8.     w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego,

9.     w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu przez lekarzy weterynarii usług weterynaryjnych, w tym również sprzedaż preparatów weterynaryjnych,

10.  w zakresie opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi,

11.  w zakresie usług edukacyjnych, polegającą na udzielaniu lekcji na godziny.

Podatnicy prowadzący działalność określoną w wyżej wymienionych punktach od 1 do 6 mogą być opodatkowani w formie karty podatkowej również wtedy, gdy działalność ta jest prowadzona w formie spółki cywilnej, pod warunkiem że łączna liczba wspólników oraz zatrudnionych pracowników nie przekracza stanu zatrudnienia określonego w tabeli do ustawy.

Podleganie opodatkowaniu w formie karty podatkowej nastąpi po spełnieniu następujących warunków:

1.     złożenie wniosku do naczelnika urzędu skarbowego o zastosowanie opodatkowania w tej formie,

2.     we wniosku złoży się deklarację prowadzenia działalności, która może być opodatkowana w formie karty podatkowej,

3.     przy prowadzeniu działalności nie korzysta się z usług osób niezatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę oraz z usług innych przedsiębiorstw i zakładów, chyba że chodzi o usługi specjalistyczne,

4.     nie prowadzi się, poza deklarowaną formą działalności opłacana w formie karty podatkowej, innej pozarolniczej działalności gospodarczej,

5.     małżonek podatnika nie prowadzi działalności w tym samym zakresie,

6.     nie wytwarza się wyrobów opodatkowanych podatkiem akcyzowym,

7.     pozarolnicza działalność gospodarcza nie będzie prowadzona poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej, według ustalonego wzoru, za dany rok podatkowy, podatnik składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, nie później niż do dnia 20 stycznia roku podatkowego, a jeżeli podatnik rozpoczyna działalność w trakcie roku podatkowego – przed rozpoczęciem działalności.

Właściwym miejscowo w sprawie podatku dochodowego opłacanego w formie karty podatkowej jest naczelnik urzędu skarbowego według miejsca położenia zorganizowanego zakładu wskazanego w zgłoszeniu do ewidencji działalności gospodarczej.

Naczelnik urzędu skarbowego, uwzględniając wniosek o zastosowanie karty podatkowej, wydaje decyzję ustalającą wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej, odrębnie za każdy rok podatkowy.
Jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki, w decyzji tej wymienia się wszystkich jej wspólników.

WYSOKOŚĆ PODATKU DOCHODOWEGO

Wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej ustala naczelnik urzędu skarbowego według stawek miesięcznych określonych w tabelach w ustawie.
Wysokość stawek uzależniona jest od rodzaju działalności, rozmiaru miejscowości w której zlokalizowana jest działalność, liczby zatrudnionych osób.

Stawki karty podatkowej obniża się o 20% dla podatników, którzy do dnia 1 stycznia roku podatkowego ukończyli 60 lat życia lub są osobami niepełnosprawnymi, pod warunkiem nie zatrudniania pracowników.
W przypadku zatrudnienia osoby niepełnosprawnej stawkę karty podatkowej można obniżyć o 10% na każdą osobę.

W razie rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, podatek w formie karty podatkowej za okres od dnia rozpoczęcia działalności do końca pierwszego miesiąca pobiera się w wysokości 1/30 miesięcznej należności za każdy dzień.

W przypadku zgłoszenia przez podatnika przerwy w prowadzeniu działalności w danym roku podatkowym nie pobiera się podatku opłaconego formie karty podatkowej za cały okres przerwy trwającej nieprzerwanie co najmniej 10 dni w wysokości 1/30 miesięcznej należności za każdy dzień przerwy, jeżeli podatnik zawiadomi o tej przerwie najpóźniej w dniu jej rozpoczęcia i w dniu poprzedzającym dzień jej zakończenia.
W sytuacji, gdy przerwa w prowadzeniu działalności została spowodowana chorobą, podatnik zawiadamia właściwego naczelnika urzędu skarbowego o okresie przerwy, wynikającym ze zwolnienia lekarskiego, w dniu rozpoczęcia działalności po tej przerwie.

EWIDENCJE

Podatnicy prowadzący działalność opodatkowaną w formie karty podatkowej są zwolnieni od obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy.
Podatnicy ci są jednak obowiązani wydawać na żądanie klienta rachunki i faktury stwierdzające sprzedaż wyrobu, towaru lub wykonanie usługi oraz przechowywać w kolejności numerów kopie tych rachunków i faktur w okresie pięciu lat podatkowych, licząc od końca roku, w którym wystawiono rachunek lub fakturę.
Podatnicy oraz spółki, których wspólnicy są opodatkowani w formie karty podatkowej są ponadto obowiązani posiadać i przechowywać karty przychodów pracownika i ewidencję zatrudnienia w przypadku zatrudniania pracowników.

ZAPŁATA PODATKU

Podatek dochodowy w formie karty podatkowej, wynikający z decyzji wydanej przez naczelnika urzędu skarbowego, podatnik obniża o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej roku podatkowym, kwota ta nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki.

Tak obliczony podatek podatnicy wpłacają bez wezwania w terminie do dnia siódmego każdego miesiąca za miesiąc ubiegły, a za grudzień – w terminie do dnia 28 grudnia roku podatkowego, na rachunek urzędu skarbowego.

ROCZNE DEKLARACJE

Po upływie roku podatkowego, w terminie do 31 stycznia, podatnik jest obowiązany złożyć w urzędzie skarbowym roczną deklarację według ustalonego wzoru o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne, zapłaconej i odliczonej od karty podatkowej w poszczególnych miesiącach.

Ryczałt ewidencjonowany

Opodatkowanie przychodów w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych uregulowane zostało w Ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne Dz. U. z 1998r. nr 144, poz. 930 z późn. zm. (zwana dalej ustawą).

Opodatkowanie przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej formie ryczałtu, będzie możliwe po złożeniu właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego wniosku lub oświadczenia o zastosowaniu tej formy opodatkowania. Oświadczenie składa się do dnia 20 stycznia roku podatkowego, w przypadku rozpoczynających działalność gospodarczą do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.

Opodatkowaniem ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych z pozarolniczej działalności gospodarczej tj. kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu 1 października roku poprzedzającego rok podatkowy.

Podatnicy opłacają w roku podatkowym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z pozarolniczej działalności gospodarczej jeżeli:

1.     W roku poprzedzającym rok podatkowy:
a) Uzyskali przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 150.000 euro, lub
b) Uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 150.000 euro,

2.     rozpoczną wykonywanie działalności w roku podatkowym i nie korzystają z opodatkowania w formie karty podatkowej – bez względu na wysokość przychodów.

Dla podatników, którzy po raz pierwszy rozpoczynają działalność opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych stosuje się od dnia uzyskania pierwszego przychodu.

WYŁĄCZENIA

Opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie stosuje się do podatników:

1.     opłacających podatek w formie karty podatkowej,

2.     korzystających z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego,

3.     osiągających w całości lub w części przychody z tytułu:
a) prowadzenia aptek,
b) działalności w zakresie udzielania pożyczek pod zastaw (prowadzenie lombardów),
c) działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
d) prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie wolnych zawodów innych niż przez lekarzy, lekarzy stomatologów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, tłumaczy oraz nauczycieli w zakresie udzielania lekcji na godziny (wymienieni powinni wykonywać usługi wyłącznie samodzielnie).
e) świadczenia usług wymienionych w Załączniku Nr 2 do ustawy,
f) działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych,

4.     wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii,

5.     podejmujących wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej:
a) samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem,
b) w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków,
c) samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka
- jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na zasadach ogólnych,

6.     rozpoczynających działalność samodzielnie lub w formie spółki, jeżeli podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników, przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy, wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika lub spółki.

STAWKI RYCZAŁTU

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi:

1.     20% przychodów w zakresie wolnych zawodów,

2.     17% przychodów ze świadczenia usług:
a) reprodukcji komputerowych nośników informacji (PKWiU 22.33.10),
b) pośrednictwa w sprzedaży pojazdów mechanicznych (PKWiU 50.10.30), pośrednictwa w sprzedaży części i akcesoriów do pojazdów mechanicznych (PKWiU 50.30.30), pośrednictwa w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich (PKWiU 50.40.30),
c) pośrednictwa w handlu hurtowym (PKWiU grupa 51.1), z zastrzeżeniem Załącznika nr 2 do ustawy,
d) hoteli (PKWiU grupa 55.1), świadczonych przez obiekty noclegowe turystyki oraz inne miejsca krótkotrwałego zakwaterowania (PKWiU grupa 55.2),
e) parkingowych (PKWiU 63.21.24), obsługi centrali wzywania radio-taxi (PKWiU 63.21.25-00.10), pilotowania (PKWiU 63.22.12), organizatorów i pośredników turystycznych (PKWiU grupa 63.3),
f) w zakresie zarządzania nieruchomościami, świadczonych na zlecenie (PKWiU 70.32), z zastrzeżeniem Załącznika nr 2 do ustawy,
g) wynajmu samochodów osobowych (PKWiU 71.1), wynajmu pozostałych środków transportu (PKWiU 71.2),
h) doradztwa w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 72.1), w zakresie oprogramowania (PKWiU 72.2), przetwarzania danych (PKWiU 72.3),
i) pozyskiwania personelu (PKWiU 74.50.2), z zastrzeżeniem Załącznika nr 2 do ustawy, dezynfekcji i tępienia szkodników (PKWiU 74.70.11), fotograficznych (PKWiU 74.81), z zastrzeżeniem Załącznika nr 2 do ustawy, przyjmowania telefonów (PKWiU 74.83.11), powielania (PKWiU 74.83.12), organizowania wystaw, targów i kongresów (PKWiU 74.84.15), z zastrzeżeniem Załącznika nr 2 do ustawy,
j) poradnictwa dla dzieci, gdzie indziej nie sklasyfikowanych (PKWiU 85.32.13), opieki społecznej świadczonych przez instytucje o charakterze doraźnym (PKWiU 85.32.14), opieki społecznej związanych z przystosowaniem zawodowym (PKWiU 85.32.15),

3.     8,5%:
a) przychodów z otrzymanych i postawionych do dyspozycji podatnika pieniędzy i wartości pieniężnych oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, do kwoty stanowiącej równowartość 4.000 euro; od nadwyżki ponad tę kwotę ryczałt wynosi 20% przychodów,
b) przychodów z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,
c) przychodów związanych ze zwalczaniem pożarów i zapobieganiu pożarom (PKWiU 75.25.11),
d) przychodów ze świadczenia usług związanych z prowadzeniem przedszkoli oraz oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, w tym specjalnych – dotyczy wyłącznie przygotowywania dzieci do nauki w szkole (PKWiU 80.10.11 ex),
e) przychodów ze świadczenia usług związanych z ogrodami botanicznymi i zoologicznymi oraz obszarami z obiektami chronionej przyrody (PKWiU 92.53),
f) przychodów z działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów (wyrobów) z materiału powierzonego przez zamawiającego,
g) prowizji uzyskanej przez komisanta z sprzedaży na podstawie umowy komisu,
h) prowizji uzyskanej przez kolportera prasy na podstawie umowy o kolportaż prasy,
i) przychodów z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze, składników majątku związanych z działalnością gospodarczą,

4.     5,5%:
a) przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton,
b) uzyskanej prowizji z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów,

5.     3,0% przychodów:
a) z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,
b) z działalności usługowej w zakresie handlu,
c) ze świadczenia usług związanych z produkcja zwierzęcą, zaliczonych zgodnie z PKWiU do klasy 01.42,
d) z działalności rybaków morskich i zalewowych w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców pochodzących z własnych połowów, z wyjątkiem sprzedaży konserw oraz prezerw z ryb i innych surowców z połowów,
e) o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt. 2 i 5-10 ustawy o podatku dochodowym,
f) z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku będących środkami trwałymi, ujętych w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, oraz składników majątku o wartości od 1500 zł do 3500 zł, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu , w którym składnik majątku został wycofany z działalności, i dniem jego zbycia nie upłynęło sześć lat.

Jeżeli przychody są opodatkowane różnymi stawkami, wtedy podatek ustala się według stawki właściwej dla danego rodzaju działalności, pod warunkiem prowadzenia właściwej ewidencji.

Brak właściwej ewidencji skutkuje zastosowaniem wyższych stawek ryczałtowych.

KOSZTY

Podatek zryczałtowany ustala się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania.

EWIDENCJE

Podatnicy oraz spółki, których wspólnicy są opodatkowani w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, są obowiązani posiadać i przechowywać następujące dokumenty i ewidencje:

1.     dowody zakupu towarów,

2.     ewidencję przychodów (odrębnie za każdy rok podatkowy),

3.     ewidencję środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych,

4.     ewidencję wyposażenia,

5.     karty przychodów pracownika,

6.     ewidencję zatrudnienia.

Na dzień zaprowadzenia ewidencji oraz na koniec każdego roku podatkowego podatnik zobowiązany jest sporządzić spis z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków.

ZAPŁATA PODATKU

Podatnicy są obowiązani za każdy miesiąc obliczać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i wpłacać go na rachunek urzędu skarbowego w terminie do dnia 20 następnego miesiąca, a za miesiąc grudzień – w terminie złożenia zeznania.
Podatek można wpłacać w terminie do dnia 20 następnego miesiąca po upływie kwartału, za który ryczałt ma być opłacony, a za ostatni kwartał roku podatkowego – w terminie złożenia zeznania, z tym że tę zasadę mogą stosować wyłącznie podatnicy, których otrzymane przychody z działalności prowadzonej samodzielnie albo przychody spółki – w roku poprzedzającym rok podatkowy – nie przekroczyły kwoty stanowiącej równowartość 25.000 euro.
O wyborze terminu wpłacania ryczałtu należy zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika.

Przykładowe ustalenie ryczałtu za dany miesiąc:

1.     Przychód 20 000,00 zł

2.     Zapłacona składka ZUS – ubezpieczenie społeczne 113,46 zł

3.     Podstawa ustalenia podatku zryczałtowanego 19 886,54 zł

4.     Ryczałt za miesiąc (3%*19887 zł) 596,61 zł

5.     Zapłacona składka zdrowotna 224,24 zł

6.     Należny ryczałt (po zaokrągleniu do pełnych 100 groszy)
(poz. 4 – poz. 5) 372,37 zł

ZEZNANIE PODATKOWE

Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych – w terminie do dnia 31 stycznia następnego roku.

Księgi rachunkowe

 Zasady rachunkowości, tryb badania sprawozdań finansowych przez biegłych rewidentów oraz zasady wykonywania działalności w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych reguluje Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.) zwana dalej ustawą.

PRZEPISY OGÓLNE

Przepisy ustawy o rachunkowości stosuje się w szczególności do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

1.     spółek handlowych (osobowych i kapitałowych, w tym również w organizacji) oraz spółek cywilnych, także innych osób prawnych, z wyjątkiem Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego,

2.     osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro,

3.     osób zagranicznych, oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie mogą stosować zasady rachunkowości określone ustawą również od początku następnego roku obrotowego, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy są niższe niż równowartość w walucie polskiej 1.200.00 euro. W tym przypadku osoby te lub wspólnicy przed rozpoczęciem roku obrotowego są obowiązani do zawiadomienia o tym urzędu skarbowego, właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym.

Wyrażoną wielkość 1.200.000 euro przelicza się na walutę polską po średnim kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski, na dzień 30 września roku poprzedzającego rok obrotowy.
Od dnia 01 stycznia 2009 roku minimalny próg przychodów od których należy prowadzić księgi rachunkowe wynosi 4 089 960 zł.

Rachunkowość jednostki obejmuje:

1.     przyjęte zasady (politykę) rachunkowości,

2.     prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym,

3.     okresowe ustalanie i sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów,

4.     wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego,

5.     sporządzanie sprawozdań finansowych,

6.     gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji przewidzianej ustawą,

7.     poddanie badaniu i ogłoszenie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych ustawą.

PRZYJĘTA POLITYKA RACHUNKOWOŚCI

Zasady (polityka) rachunkowości powinna być opisana w dokumentacji jednostki i w szczególności powinna obejmować:

1.     określenie roku obrotowego i wchodzących w jego skład okresów sprawozdawczych,

2.     metod wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego,

3.     sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym co najmniej:

1.     zakładowego planu kont,

2.     wykazu ksiąg rachunkowych lub wykazu zbiorów danych tworzących księgi rachunkowe na informatycznych nośnikach danych,

3.     opisu systemu przetwarzania danych,

4.     opisu systemu służącego ochronie danych i ich zbiorów.

PROWADZENIE KSIĄG RACHUNKOWYCH

Księgi rachunkowe obejmują zbiory zapisów księgowych, obrotów (sum zapisów) i sald, które tworzą:

1.     dziennik,

2.     księgę główną,

3.     księgi pomocnicze,

4.     zestawienia: obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych,

5.     wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz).

Do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić, w postaci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym.
Podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej.
Księgi rachunkowe powinny być prowadzone rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i bieżąco.

INWENTARYZACJA

Jednostki przeprowadzają na ostatni dzień każdego roku obrotowego inwentaryzację:

1.     aktywów pieniężnych, papierów wartościowych w postaci materialnej, rzeczowych składników aktywów obrotowych, środków trwałych oraz nieruchomości zaliczonych do inwestycji, a także maszyn i urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie – drogą spisu ich ilości z natury, wyceny tych ilości, porównania wartości z danymi ksiąg rachunkowych oraz wyjaśnienia i rozliczenia ewentualnych różnic,

2.     aktywów finansowych,

3.     środków trwałych, gruntów, należności spornych i wątpliwych.

WYCENA AKTYWÓW I PASYWÓW ORAZ USTALENIE WYNIKU FINANSOWEGO

Aktywa i pasywa wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy. Sposób wyceny określony został w art. 28 ust.1 ustawy.

Wynik finansowy netto jednostki składa się z:

1.     wyniku działalności operacyjnej, w tym z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych,

2.     wyniku operacji finansowych

3.     wyniku operacji nadzwyczajnych,

4.     obowiązkowego obciążenia wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego, którego podatnikiem jest jednostka, i płatności z nim zrównanych, na podstawie odrębnych przepisów.
Wynik działalności operacyjnej stanowi różnicę między przychodami netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, z uwzględnieniem dotacji, upustów, rabatów i innych zwiększeń lub zmniejszeń, bez podatku od towarów i usług, oraz pozostałymi przychodami operacyjnymi a wartością sprzedanych produktów, towarów i materiałów wycenionych w kosztach wytworzenia albo w cenach nabycia, albo zakupu, powiększoną o całość poniesionych od początku roku obrotowego kosztów ogólnych zarządu, sprzedaży produktów, towarów i materiałów oraz pozostałych kosztów operacyjnych.

SPRAWOZDANIA FINANSOWE

Sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych oraz na inny dzień bilansowy, stosując odpowiednio zasady wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego.
Sprawozdanie finansowe składa się z:

1.     bilansu,

2.     rachunku zysków i strat,

3.     informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia.
Roczne sprawozdanie finansowe podlega ogłoszeniu i badaniu między innymi przez następujące jednostki:

1.     spółki akcyjne, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji,

2.     pozostałe jednostki, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdanie finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:

1.     średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,

2.     suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2.500.000 euro,

3.     przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5.000.000 euro.

Celem badania sprawozdania finansowego jest wyrażenie przez biegłego rewidenta pisemnej opinii wraz z raportem o tym, czy sprawozdanie finansowe jest zgodne z zastosowanymi zasadami (polityką) rachunkowości oraz czy rzetelnie i jasno przedstawia sytuację majątkową i finansową, jak też wynik finansowy badanej jednostki.

Ogłoszenie rocznego sprawozdania finansowego następuje w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski B”, a w odniesieniu do spółdzielni – w „Monitorze Spółdzielczym”.

W ramach obowiązków sprawozdawczych (obowiązek przekazywania danych statystycznych wynika z art. 30 pkt 3 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej Dz. U. Nr 88, poz. 439, z późn. zm. oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 listopada 2008 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2009 Dz. U. Nr 221, poz. 1436) jednostki prowadzące księgi rachunkowe są zobowiązane składać do Urzędu Statystycznego sprawozdanie F-01 i F-02 zawierające rachunek zysków i strat i wybrane elementy bilansu.

Podatek dochodowy od osób fizycznych

Podstawowym aktem prawnym regulującym opodatkowanie podatkiem dochodowym osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą jest Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

ZASADY OGÓLNE

Podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych są osoby fizyczne w zakresie swoich dochodów, w tym z dochodów z udziału w spółkach nie mających osobowości prawnej tj.:

• Spółki cywilnej,
• Spółki jawnej,
• Spółki partnerskiej,
• Spółki komandytowej,
• Spółki komandytowo-akcyjnej.

Obowiązkowi podatkowemu podlegają osoby fizyczne, które osiągają dochody (przychody) ze źródeł położonych w Polsce (bez względu na miejsce zamieszkania). Opodatkowanie dochodów (przychodów) ze źródeł zagranicznych będzie uzależnione od miejsca zamieszkania osoby fizycznej.

Dochody osiągane przez podatników z pozarolniczej działalności gospodarczej są opodatkowane co do zasady według dwustopniowej skali:

• 18%,
• 32%

chyba, że podatnik złoży właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemny wniosek lub oświadczenie o zastosowanie form opodatkowania określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Podatek dochodowy pobiera się od podstawy jego obliczenia według następującej skali (na rok 2009):

Podstawa obliczenia podatku w złotych		Podatek wynosi
ponad	do
	85.528,00	18% minus kwota zmniejszająca podatek 556,02 zł
85.528,00		14.839,00 zł. +  32% nadwyżki ponad 85.528,00 zł

Podatnik może wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej w wysokości 19% podstawy obliczenia podatku, tzw. podatek liniowy.
W takim przypadku jest obowiązany do złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego do dnia 20 stycznia roku podatkowego pisemnego oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania, a jeżeli podatnik rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego – do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.
Z prawa skorzystania z jednej skali opodatkowania w wysokości 19% nie mają podatnicy, którzy uzyskiwali przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników:

1.     wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy, lub

2.     wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym
- w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy.
Podatek dochodowy, obliczony według skali w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę
składki na ubezpieczenie zdrowotne (opłaconej i pobranej, kwota składki nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki).

PRZYCHODY

Za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.
Za datę powstania przychodu uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
1) wystawienia faktury albo,
2) uregulowania należności,
z wyjątkiem usług rozliczanych w okresach rozliczeniowych, dostawy energii elektrycznej i cieplnej oraz gazu przewodowego dla których za dzień uzyskania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie.
Katalog pozostałych przychodów z działalności gospodarczej określony jest w art. 14 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Niektóre rodzaje przychodów i dochodów są zwolnione z opodatkowania, ich wykaz i opis został przedstawiony w Rozdziale 3 ustawy Zwolnienia przedmiotowe w artykułach od 21 do 31.

KOSZTY

Od osiągniętych przychodów podatnikowi przysługuje prawo odliczenia kosztów ich uzyskania, pod warunkiem jednak że koszty te zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (art. 22 ust. 1 ustawy). Na podatniku ciąży obowiązek wykazania tego faktu.
W celu określenia momentu ujęcia kosztów w księgach firmy niezbędne jest zdefiniowanie kosztu jako bezpośredniego lub pośredniego.
U podatników prowadzących księgi rachunkowe i podatkowe księgi przychodów i rozchodów koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącane w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody. Wyjątki:

1.     koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:
a) sporządzenia sprawozdania finansowego, albo
b) złożenia zeznania
są potrącane w roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody,

2.     koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego po dniu:
a) sporządzenia sprawozdania finansowego, albo
b) złożenia zeznania
są potrącane w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane jest zeznanie.
Koszty pośrednie są potrącane w dacie ich poniesienia, jeżeli dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, można odliczać je proporcjonalnie.

Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, w przypadku podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu (za wyjątkiem kosztów zaniechanych inwestycji, należności z tytułu stosunku pracy i zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego).

Kosztem uzyskania przychodu są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o ustawy.

Koszty, które nie są uznawane za koszty uzyskania przychodu zostały określone w art. 23 ustawy.

DOCHÓD Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Dochodem z działalności gospodarczej stanowiącym podstawę obliczenia zaliczki u podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów jest różnica pomiędzy wynikającymi z tych ksiąg przychodem i kosztami jego uzyskania.
Jeżeli jednak podatnik na koniec miesiąca sporządza remanent towarów, surowców i materiałów pomocniczych to dochód ustala się jako różnicę pomiędzy przychodem a kosztami uzyskania powiększony o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa.

Przykładowe ustalenie dochodu za dany rok podatkowy:

1.     Przychód 100 000,00 zł

2.     Koszty uzyskania przychodów, w tym 46 000,00 zł
a) wartość spisu z natury na początek roku podatkowego 4 000,00 zł
b) plus wydatki na zakup towarów handlowych i materiałów 40 000,00 zł
c) plus wydatki na koszty uboczne zakupu 2 000,00 zł
d) minus wartość spisu z natury na koniec roku podatkowego 10 000,00 zł
e) plus kwota pozostałych wydatków 10 000,00 zł

3.     Dochód (poz. 1- poz. 2) 54 000,00 zł

ZAPŁATA PODATKU

Podatnicy osiągający dochody z działalności gospodarczej są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki miesięczne na podatek dochodowy.
Wysokość zaliczek ustala się w następujący sposób:

1.     obowiązek wpłacania zaliczki powstaje, poczynając od miesiąca, w którym dochody te przekroczyły kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku,

2.     zaliczkę za ten miesiąc stanowi podatek obliczony od tego dochodu zgodnie z zasadami,

3.     zaliczkę za dalsze miesiące ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za miesiące poprzedzające.

Podatnicy będący małymi podatnikami (u którego wartość przychodu ze sprzedaży wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług, nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 800 000 euro) oraz podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej mogą wpłacać zaliczki kwartalne. Wysokość zaliczek ustala się w następujący sposób:

1.     obowiązek wpłacania zaliczki powstaje, poczynając od kwartału, w którym dochody przekroczyły kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku,

2.     zaliczkę za ten kwartał stanowi podatek obliczony od tego dochodu zgodnie z zasadami,

3.     zaliczkę za dalsze kwartały ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za poprzednie kwartały.
Zaliczki miesięczne wpłaca się w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczki kwartalne podatnicy wpłacają w terminie do 20 dnia każdego miesiąca następującego po kwartale, za który jest wpłacana zaliczka. Zaliczkę za ostatni miesiąc lub ostatni kwartał roku podatkowego podatnik wpłaca w terminie do 20 stycznia następnego roku podatkowego. Podatnik nie wpłaca zaliczki za ostatni miesiąc lub odpowiednio kwartał, jeżeli przed upływem terminu do jej wpłaty złoży zeznanie roczne i dokona zapłaty podatku.

O wyborze formy wpłacania zaliczek podatnicy są zobowiązani zawiadamiać właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do dnia 20 lutego roku podatkowego, zaś podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego w terminie do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.

Zaliczki miesięczne można wpłacać w uproszczonej formie w wysokości 1/12 kwoty obliczonej, przy zastosowaniu skali podatkowej obowiązującej w danym roku podatkowym, od dochodu wykazanego w zeznaniu złożonym:

1.     w roku podatkowym poprzedzającym dany rok podatkowy, albo

2.     w roku podatkowym poprzedzającym dany rok podatkowy o dwa lata – jeżeli w zeznaniu za ostatni rok podatkowy podatnik nie wykazał dochodu albo wykazał dochód w wysokości nieprzekraczającej kwoty niepowodującej obowiązku zapłaty podatku wynikającej z pierwszego przedziału skali podatkowej.

Podatnicy, którzy wybrali uproszczoną formę wpłacania zaliczek, są obowiązani:

1.     do dnia 20 lutego roku podatkowego, w którym po raz pierwszy wybrali uproszczoną formę wpłacania zaliczek, zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tej formy,

2.     stosować uproszczoną formę wpłacania zaliczek przez cały rok podatkowy,

3.     wpłacać zaliczki w formach: miesięczna lub kwartalna,

4.     dokonać rozliczenia podatku za rok podatkowy do 30 kwietnia następnego roku.
Wybór uproszczonej formy rozliczania podatku nie ma zastosowania do podatników, którzy po raz pierwszy podjęli działalność w roku podatkowym albo w roku poprzedzającym rok podatkowy.

Przykładowe obliczenie podatku za dany rok podatkowy:

1.     Dochód 54 000,00 zł

2.     Opłacona składka zdrowotna 2 127,09 zł

3.     Dochód do opodatkowania 51 872,91 zł

4.     Podatek obliczony wg skali 8 781,10 zł

ZEZNANIE PODATKOWE

Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Profesjonalna i tania księgowość:

http://www.online-finance.pl/ksiegowosc.html